Dit boek belooft in mijn optiek meer dan het waar maakt. De ondertitel is “The Craft As Spiritual Practice” en het werk pretendeert een esoterische kijk op Vrijmetselarij te geven. De voorwoorden zijn van niemand minder dan Arturo de Hoyos en Lon Milo DuQuette.
Er wordt gedaan alsof het aantal Vrijmetselaren met esoterische inclinaties in de minderheid zijn en zelfs worden bedreigd door de meerderheid die daar niks van moeten hebben. DuQuette beschrijft een soort van Maçonnieke retraite en durft niet eens te zeggen in welk land deze bijeenkomst heeft plaatsgevonden.
In lijn met eerdere werken van Mark Stavish is dit boek meer een overzicht van Westerse esoterie in het algemeen dan iets anders. De suggestie wordt hiermee gewekt dat de besproken onderwerpen en personen iets met Vrijmetselarij te maken hebben gehad. Eigenlijk is dat net zo als in veel populaire werken waarin Vrijmetselarij een legendarische voorgeschiedenis wordt toegeschreven. Ik had nog wat hoop dat deze schrijver met meer zou komen dan alleen de suggestie dat de Rozekruisers iets met Vrijmetselarij te maken hebben of hoe elementen van de “Qabbalah” (zijn spelling) in de Vrijmetselarij terecht (lijken te) zijn gekomen.
Stavish is in meer opzichten ietwat suggestief en makkelijk. Zo schrijft hij dat de plaatsing van de officieren een “Landmark” is, maar ik kan me niet voorstellen dat hij geen weet heeft van de Britse en continentale opstellingen die sterk van elkaar verschillen.
Ook zegt hij waar de Bijbel open ligt in de eerste graad, maar ook dat is niet in elke loge hetzelfde. Dit geeft een verwarrend beeld voor mensen die niet goed op de hoogte zijn. Op het irritante af zijn beschrijvingen van Jan Amos Comenius als de “Moravian alchemist” of een stelling dat de Grootloge van Frankrijk, het Grootoosten van Frankrijk heet. Hoeveel Grootloges zou Frankrijk wel niet tellen? Ook de beschrijvingen van gemengde Vrijmetselarij geven blijk van of beperkte informatie of oogkleppen.
Diepgravend wordt het boek nergens. Hier en daar zit een aardige suggestie om iets verder te onderzoeken. Er staan titels in de bibliografie die ik nog niet kende. Het boek leest makkelijk en breekt een lans voor de esoterische benadering van de Maçonnieke geschiedenis en (heel oppervlakkig) de symboliek. Een van de appendices heeft een erg vermakelijke geometrische uitleg van het verhaal van Hiram Abiff. Kortom, het is geen vervelend boek om te lezen, maar een ‘beginner’ wordt meermaals op het verkeerde been gezet in mijn optiek.
Stavish is niet de eerste Amerikaanse Maçonnieke schrijver die oefeningen geeft in zijn boek. Mocht je dat leuk vinden…
Samengevat: leuk om een keer gelezen te hebben, maar dit wordt geen klassieker.
2021 Inner Traditions, ISBN 1644113287